تورک متر

گشتاور سنج یا تورک متر دستگاهی است که برای اندازه گیری گشتاور سیستم‌های دوار یا گردنده مانند موتور، گیربکس یا حتی درب بطری نوشابه و یا در کاربردهایی که نیاز است نیروی وارد بر محور جسم دوار اندازه گیری شود مورد استفاده قرار میگیرد. به عنوان مثال اگر گشتاور بیش از استاندارد باعث بسته شدن در نوشابه گردد، باز کردن به کمک دست مشکل و به همین دلیل باید کارخانه‌های تولید نوشابه تورک متر داشته باشند یا گشتاور مناسب برای پیچش درب بطری را تنظیم کنند. همچنین تورک متر ها در صنعت مکانیک و تعمیر موتور ها و دستگاه های صنعتی که میزان سفت شدن پیچ ها از اهمیت خاصی برخوردار است نیز کاربرد ویژه ای دارد چون همانطور که میدانیم در دستگاه ها و تجهیزات حساس پیچ ها باید به اندازه کافی سفت شوند ولی اعمال نیروی بیش از حد به یک پیچ نیز سبب بردن پیچ و مشکلات بعدی خواهد شد در نتیجه سنجش گشتاور پیچ ها نیز یکی از کاربرد های مهم تورک متر ها می باشد که نمونه ای از این نوع تورک متر در شکل زیر قابل مشاهده است .

تورک متر نیز مانند دستگاه‌های اندازه گیری گشتاور سنج میتواند به صورت دستی و یک نشان دهنده و یا با خروجی باشد که به آن ترانسمیتر یا ترانسدیوسر گشتاور گفته می‌شود. نکته قابل توجه در تورک مترها این است که اندازه گیری گشتاور در محور‌های دوار و در حال حرکت یا دینامیک نسبت به گشتاور سنجی نمونه‌های ثابت و استاتیک مشکل‌تر است. البته به علت پیشرفت تکنولوژی‌های جدید و استفاده از مدل‌های ریموت این اندازه گیری به راحتی انجام میگیرد. به عنوان تعریف گشتاور می توان گفت تورک (Turque) حاصل ضرب برداری نیروی وارد بر یک جسم از نقطه اثر نیرو تا نقطه‌ای که جسم بر اثر همین نیرو شروع به دوران می‌کند است. گشتاور نیرو و انرژی لازم برای گرداندن یک جسم است. گشتاور تولید شده به وسیله یک موتور قابلیت تولید توان کششی یا رانشی را برای گرداندن چرخ‌ها را دارد. مثلا زمانی که می‌خواهید با یک آچار پیچی را بچرخانید نیروی لازم برای گرداندن پیچ گشتاور نام دارد. در این حالت گشتاور با مقدار نیروی لازم ضرب در فاصله مرکز پیچ تا مکانی که نیرو به آچار اعمال می‌شود برابر است. واحد‌های گشتاور عبارتند از: نیوتن بر متر و کیلوگرم بر سانتی متر و فوت بر پوند. معادله گشتاور T=R*N می‌باشد که T. گشتاور (TORQUE) و R. شعاع و N. نیروی اعمال شده، بنابر این هرگاه بخواهیم گشتاور را افزایش دهیم یا آچار بلندتری انتخاب می‌کنم یا نیروی اعمال شده به آنرا زیاد. گشتاور با احساس کردن انحراف حقیقی محور به وجود آمده به وسیله یک نیروی پیچشی یا با پدیدار کردن آثار این انحراف اندازه گیری می‌شود. تحت گشتاور سطح یک محور دچار تراکم و کشش می‌شود. برای اندازه گیری گشتاور، معمولا عناصر استرین گیج به صورت جفت روی محور قرار گرفته اند. افزایش در طول را یک گیج اندازه می‌گیرد (در جهتی که سطح تحت کشش است) و کاهش طول را گیج دیگر در جهت دیگر اندازه می‌گیرد. حسگر‌های گشتاور اولیه، از ساختار‌های مکانیکی مطلوب با استرین گیج‌ها تشکیل شدند.